Kan vi hjelpe deg?

Oljeprisen – ned 25 % på 6 veker.

For 6 veker sidan nådde vi ein topp i oljeprisen på nesten 86 USD fatet, og vi handlar no 63 USD fatet. Det er ein nedgang i pris på omlag 24 %. Det er heftig, særskilt på så kort tid, og når verdsøkonomien eigentleg går nokolunde bra. USDNOK var 8,16 når oljeprisen var 86 USD fatet, og det gir ein oljepris i NOK på 701 NOK fatet. Målt i NOK er det eit oljeprisnivå vi knapt har sett i historia. Ein må tilbake til 2014 når me hadde oljeprisar kring 120 USD fatet og 6,00 i USDNOK for å finne tilsvarande NOK prisar. Ein treng ikkje vere rakettforskar for å skjøne at det er bra for AS Norge. Når ein i tillegg veit at oljebransjen jamt over har redusert kostnadar med 20 – 30 % dei siste åra, så gjere det ikkje akkurat situasjonen dårlegare. Av den grunn veks også oljeinvesteringane, og for 2019 er det venta ein vekst på 10-12 %                         

Ser me på fallet over dei 6 siste vekene så har me no ein oljepripå 63 USD fatet, og eit USDNOK nivå på 8,53. Det gir ein oljepris i NOK på 538 kroner fatet. Med andre ord eit reelt prisfall for AS Norge på 20%, men likevel eit bra prisnivå historisk sett målt i NOK. Sterkare USD motverkar difor noko av effekten. Oljeprisen i NOK er likevel markant høgare enn oljeprisen målt i NOK under dei svake åra 2015, 2016, 2017, då oljeprisen i NOK låg i intervallet 300 til 450 NOK per fat. Importvegd kronekurs er derimot i dag på om lag 105. Som vi ikkje har sett på månadsbasis sidan shortsqeezen pga. boligmarknadsfrykt i november/desember 2017, og før det att i 2016 når oljeprisen vaka kring 40 USD fatet. Til samanlikning var den verste importvegde kronekursen på månadsbasis under finanskrisen i 2008/2009 på 101.  Med andre ord NOK er på den svake sida som I44 grafen under viser, og gjenspeglar ikkje oljeprisnivået i NOK for augneblinken.

Ser vi historisk på det så har vi no eit oljeprisnivå i NOK på årsbasis som er i nærleiken av det vi hadde i gullåra 2011 til 2014 med oljeprissnitt på over 600 NOK fatet. Kronekursnivået målt ved importvekta kronekurs I44 er derimot om lag 16 % svakare. Dette er dog ei relativt forenkla samanlikning sidan ein ikkje hensyntek andre underliggande forhold i som inflasjonsutvikling, vekst, sysselsetting her heime, eller politiske forhold, handelskrigar internasjonalt etc., men det gir likevel eit godt bilete på at verdien av norske kroner ikkje heilt står i samsvar med fundamentale forhold i norsk økonomi.

Vi er inne i ein oppgongskonjunktur der dei fleste piler i norsk økonomi peikar i rett retning. Oljeprisen målt i NOK er på historisk høge nivå jamt over, og det som eventuelt teiknar seg som mørke skyer i horisonten er utviklinga i bustadmarknaden her på berget, og eventuelle konsekvensar av ei potensiell opptrapping av handelskonflikte og politisk uro i forhold til global vekst. Om vi får ei bratt landing i verdsøkonomien, vil etterspørselsida i ein liten og open norsk økonomi merke dette godt. Den globale uro som me har sett over det siste året er i alle fall ikkje NOK positivt, og historisk sett har me knapt sett ein kronekurs som har avvike meir frå fundamentale forhold enn det me no har gjort over tid. Jfr. graf under frå Nordea og Macrobond

I følgje rapportar ventar ein likevel ein global vekst neste år kring 3 %, så enn så lenge ser veksten i verdsøkonomien ut til å gå mot ei mjuk landing, men toppen er nok nådd tidlegare i år. For 2019 er me overbevist om at norsk økonomi vil fortsette den positive utviklinga frå 2018, der vekst i oljeinvesteringane vil vere den store vekstdrivaren, og ein strammare arbeidsmarknad og potensielt høgare lønnsvekst vil sørge for bra kjøpekraft og god utvikling i konsum. Når det internasjonale energibyrået i tillegg kjem med rapportar om at tilbodssida etter kvart vil slite med å møte etterspørselsveksten er det difor også grunn til å tru på noko høgare oljepris frå dagens nivå i snitt også for 2019. Når OPEC + i starten av desember skal bli einige om output for 2019 så vil nok produksjonskutt vere på agendaen for å få løfta prisen.

For 2019 har me difor vanskar med å sjå at I44 ikkje skal trekka ned på eit lågare snitt enn det me har sett dei siste åra. Og av det følgjer det at NOK skal kunne styrka seg mot dei fleste valutaer i 2019. Sidan sumaren 2017 har i alle fall vår oppfatning vore at oljeprissamanhengen med NOK har vore sterkare ved fallande oljepris enn ved stigande oljepris. Det heng nok litt saman med det generelle risikosentimentet globalt sett, som etter vår oppfatning har vore den mest markante hemskoen for NOK styrking over dei siste 12-18 månadane. Det har stadig vore noko nytt i det globale bilete og forhalda seg til. Fallande oljepris heng som regel saman med frykt for eit eller anna, og frykt er ikkje akkurat godt NOK nytt.

For 2019 førespeglar Noregs Bank ein kronekurs mot utlandet, I44, på 100,5. Det er ei NOK styrking på om lag 4 % frå dagens nivå. Målt mot EURNOK vil det seia ein kurs kring 9,30. Med andre ord kan NOK styrke seg mykje frå dagens nivå utan at det skal ha rentebaneeffektar frå NB si side, og den svake NOK kursen i seg sjølv tilseier pt ei høgare rentebane isolert sett. Me trur likevel at NB vil gå varsamt fram med renteaukane, av hensyn til totalbiletet, og ventar berre to ytterlegare renteaukar i 2019. I mars og september.

For å oppsummere så samsvarar ikkje kronekursen for augneblinken særleg godt med utviklinga i oljepris målt i NOK, rentedifferanse mot utlandet, eller generelle fundamentale forhold i norsk økonomi. Ikkje så gale at det ikkje er godt for noko. Vinnarane er NB, AS Noreg og norske eksportbedrifter. Verdsbiletet i 2018 har vore prega av mykje furore politisk og geopolitisk, og dette har tynga det globale risikosentimentet. Etter halvanna år der kronekursen har avvike mykje frå vanlege normale kronedrivarar så kan ein ikkje anna enn å ta innover seg realitetane.

Og det er at sjølv om det underliggande potensialet for NOK styrking er til stades, så vil det ikkje det potensialet utløysast markant så lenge verdsbiletet er såpass uroleg som det er. Det pregar NOK klimaet.

Så det ynskjer eg meg til jul. Eit noko meir stabilt og forutsigbart verdsbilete for 2019.

Eit år prega av makro og ikkje tweets.